Main
News
Rehabilitation Service: Arin and Mher

Rehabilitation Service: Arin and Mher

 

The stories of 15-year-old Mher and 10-year-old Arin are emotional and seem almost miraculous. Mher was involved in a car accident in Yerevan, while Arin experienced a car accident in Iraq. Both children were in critical condition and taken to intensive care units of medical institutions - one in Yerevan, the other in Iraq. Then operations were performed, and they were transferred to the rehabilitation service of the "Arabkir" medical center.
 

Now that the children have been discharged, their relatives admit that this road was undeniably challenging, but they were able to get through it with the help of dedicated professionals, cooperations between different medical institutions, coordination with the Ministry of Health and strong teamwork within the hospital.
 

Thank you, dear doctors and the team of rehabilitation service: physiotherapists, occupational therapists, speech therapists. Mher and Arin are really strong thanks to you.

Thank you, news.am

  •  

In the clinical rehabilitation department of the "Arabkir" medical center, specialists are working to help 15-year-old Mher Avdalyan to get back on his feet. A specialized team of physiotherapists and occupational therapists works with him.
On February 20, Mher was hit by a car. He was taken to the hospital in critical condition. The boy suffered a cranial injury, multiple fractures, including his neck. He slipped into a coma for nine days, then regained consciousness, but had developed complicated pneumonia, and experienced difficulties with movement and communication. 
 

Liana Aghajanyan /Pediatric Rehabilitation Specialist, manual therapist, head of the Clinical Rehabilitology Department at the“Arabkir” MC/ — Mher Avdalyan was brought to the hospital on a stretcher, with a tracheostomy. He had to be fed through a nasogastric tube since he was unable to consume his daily ration. There were difficulties with drinking, he was unable to sit, also his leg was broken and was in a cast. Rehabilitation was aimed at eliminating secondary complications, as in many cases patients can die because of it: wounds, vascular plaques, etc. As the patient had been in a horizontal position for an extended period, the process of sitting was particularly challenging. However, he managed to sit, achieve an independent sitting position, use his hands, get up independently, and stand.

Mher's mother holds strong faith and unwavering belief that they will overcome this stage as well, and the child will be able to walk. Along with specialists, Mher's family also helps him in his recovery.

Gohar Avdalyan /Mher’s mother/ — “Arabkir” medical center helped my child a lot to get back on his feet. I am very grateful to them for the care provided by the doctors and everything they have done. Well, I have never been here, I am a mother of six children, but none of them has been in a hospital before. They did a great job, thanks to which my child can now sit. Previously, he couldn't sit and was always lying down, but now he can sit and talk. He was not able to communicate at that time, but now he communicates and expresses his needs.

After completing the rehabilitation treatment in the acute phase, when boy’s condition had stabilized, and the boy was able to sit, drink and eat by himself, and his respiratory function had fully recovered and the tracheostomy was removed, Mher went to the next stage of rehabilitation treatment at the ArBeS Health Center of the “Arabkir” medical center. Although he still relies on a wheelchair, Dr. Liana Aghajanyan considers it a big achievement. They are hopeful that with ArBeS' training, Mher will regain the functions of standing and moving.
 

Dr. Liana Aghajanyan shares details about another complicated case. 10-year-old Arin Petrosyan was brought to "Arabkir" medical center following a serious car accident that took place in Iraq. After spending two months in the intensive care unit there, Arin had to be transferred to Armenia due to the unavailability of rehabilitation services. The Ministry of Health directed her to the “Arabkir” medical center, which houses a specialized clinical rehabilitation department.

Liana Aghajanyan — Why clinical rehabilitation? Because there are various medical conditions, where relying solely on inpatient care may not be safe, especially when there is no multidisciplinary team available to provide timely services.

After experiencing any trauma, particularly brain or spinal cord injuries, burns, amputations or severe orthopedic damage, children require reintegration into their normal lives. To achieve this, a series of measures must be taken to help the child to return to their everyday life.
 

Arin was brought to the medical center on a stretcher. She had multiple fractures, had a shunt, and was receiving anti-seizure treatment. Due to neurological damage, she was unable to hold her head, sit, or turn over in bed, and her speech was also absent. The fact that the child did not understand Armenian, made the doctors' work difficult. 

Arin came from a large family of eight, but only she and her younger brother survived. In Armenia, her relatives took care of her.

Liana Aghajanyan — After rehabilitation, the child was able to sit independently, maintain a stable sitting position, although these actions were impossible in the first month. She started using her hands, but the neurological deficit was still present, and the actions were performed with errors. She began to understand and speak Armenian, even though the main language was Arabic. The center's speech therapist learned Arabic, while Arin learned Armenian, and their communication was significantly improved. The recovery progressed to the stage where the child was able to hold and stand. However, walking was still not developed due to some remaining leg contracture.

Rehabilitation therapy is a collaborative effort, coordinated by a rehabilitation physician, with each specialist contributing their expertise. The physiotherapist focuses on improving large movements such as sitting, standing, moving, walking and developing balance and coordination. With the help of the occupational therapist, self-care skills are restored, including eating, dressing, combing, washing, as well as performing delicate actions with small objects by enhancing the development of sensory receptors. The speech therapist’s work is aimed at enhancing speech perception and pronunciation, as well as correcting any disorders related to swallowing to ensure safe eating and drinking.

Liana Aghajanyan — Our entire therapy approach was based on the concept of play. It is essential in our work, as it creates motivation. Over the course of approximately 4 months of rehabilitation treatment, Arin's health condition has significantly improved. 
 

Thus, slowly moving forward, the team bid a fond farewell to Arin, who had become everyone's favorite. She was now making jokes and even imitating Mher, who was practicing in the next room. 

Arin imitating Mher — Lilia, Mher talks like this - ya, ya, ya… 
 

Vigen, a family friend, uncle, as Arin called him, came with his children and conveyed the words of gratitude from Arin’s grandmother. 

The “Arabkir” medical center’s Rehabilitation department serves many children, like Arin and Mher, and adults, including soldiers wounded during the war. With the support of a professional team, they regain their lost skills and reintegrate into the next stages of life. 

Last news
Ռիչարդ Բաբայանը այցելել է «Արաբկիր» բժշկական համալիրի, եղել Էդգար Հուսեփյանի անունը կրող էպիլեպտոլոգիական դիսպանսերում
01 October
«Արաբկիր» բժշկական համալիրի գիտական ղեկավար պրոֆեսոր Արա Բաբլոյանն ընդունել է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներից ժամանած Հայ օգնության ֆոնդի (ՀՕՖ) հոգաբարձուների խորհրդի անդամ բժիշկ Ռիչարդ Բաբայանին, Հայաստանի մասնաճյուղի փոխտնօրեն, առողջապահական ծրագրերի ղեկավար Համբարձում Սիմոնյանին, առողջապահության և սոցիալական ծրագրերի համակարգող Առնո Հովհաննիսյանին:  «Արաբկիր» բժշկական համալիրի և ՀՕՖ-ի համատեղ գործակցության շնորհիվ տասնամյակների ընթացքում կյանքի են կոչվել առողջապահական բազմաթիվ ծրագրեր: Այցի ընթացքում հյուրերը շրջել են հիվանդանոցում, եղել են էպիլեպտոլոգիական դիսպանսերում, որի հսկողության և բուժման տակ են գտնվում 4150 բուժառուներ։  «Արաբկիր» բժշկական համալիրում գործող էպիլեպտոլոգիայի կենտրոնը առաջատարներից մեկն է տարածաշրջանում, որը տրամադրում է էպիլեպսիայի առաջադեմ բուժում թե՛ երեխաների, թե՛ մեծահասակների համար: Կենտրոնը կրում է Նյու Յորքի «Կոլումբիա» համալսարանի, Պրեսբիտերյան հիվանդանոցի միջազգային ճանաչում ունեցող նյարդավիրաբույժ պրոֆեսոր Էդգար Հուսեփյանի անունը։«Պրոֆեսոր Հուսեփյանը մեծ ներդրում է ունեցել ոչ միայն ԱՄՆ-ում, այլև ՀՀ առողջապահության ոլորտում»,- հանդիպման ընթացքում նշեց Արա Բաբլոյանը: Նրա առավել ակտիվ գործունեությունը սկսվել է 1988 թ. երկրաշարժից հետո: Որպես ՀՕՖ բժշկական ծրագրերի համակարգող՝ պրոֆեսոր Հուսեփյանը կազմակերպել է մոտ 100 հայ բժիշկների վերապատրաստումը Միացյալ Նահանգներում։ Հպարտությամբ կարող ենք նշել, որ մասնագիտական շարունակական զարգացման ժամանակակից մոդելի ներդրումը Հայաստանում հնարավոր դարձավ հենց Էդգար Հուսեփյանի թողած հարուստ ժառանգության շնորհիվ։ Ներկաները բարձր են գնահատել մեծ հայի և վաստակաշատ մասնագետի կյանքն ու անցած ճանապարհը: Հանդիպումը եզրափակվեց կլոր սեղան քննարկումով, որին մասնակցել են նաև Հայ օգնության ֆոնդի «Շարունակական բժշկական կրթություն» ծրագրի մասնակիցները՝ հանրապետության տարբեր մարզերի բուժհաստատություններից, ինչպես նաև ՀՕՖ–ի բժշկական շրջանավարտների ասոցիացիայի նախագահ Արմինե Հակոբյանը և նախագահության անդամ Բելլա Գրիգորյանը:«ՀՕՖ-ը այն եզակի կազմակերպություններից է, որ 1988 թվականից սկսած ծավալելով գործունեություն` իր առջև դրել է հստակ նպատակներ` զարգացնել Հայաստանի հասարակական կյանքի բոլոր ոլորտներն ու մարզերը և գնում է դրանք իրագործելու ճանապարհով»,-հանդիպման ավարտին ընդգծել է պրոֆեսոր Արա Բաբլոյանը: Կողմերը լիահույս են, որ գործակցությունը լինելու է շարունակական: 
ԱՄՆ-ից ժամանած պրոֆեսորը «Արաբկիր» բժշկական համալիրում կիրականացնի վիրահատություններ
26 September
«Արաբկիր» բժշկական համալիրի ուրոլոգիայի ծառայությունը հատուկ ուղղվածություն է զարգացրել միզուկի վնասվածքների և արատների շտկման նպատակով: Այս օրերին «Արաբկիր» բժշկական համալիրի մասնագիտական թիմի հրավերով Հայաստան է ժամանել ԱՄՆ Վաշինգտոնի համալսարանի բժշկության դպրոցի ուրոլոգիայի բաժանմունքի վիրաբույժ Հանթեր Բ. Վեսելսը: Միզուկի վնասվածքի պատճառով եղած բարդությունները շտկելու նպատակով պրոֆեսորի մասնակցությամբ կիրականացվեն վիրահատություններ: Համագործակցության շրջանակում վիրահատվելու հնարավորություն կունենան ինչպես վերոնշյալ խնդիրը ունեցող երեխաները, այնպես էլ մեծահասակները` անկախ նրանից, թե նախորդող վիրահատությունը երբ կամ որտեղ է իրականացվել: Վիրահատություններին ներկա կլինեն ոչ միայն «Արաբկիր» բժշկական համալիրի մասնագետները, այլև բոլոր այն բժիշկները, որոնք նախկինում զբաղվել են տվյալ պացիենտների բուժման գործընթացով: ԼԻՑԵՆԶԻԱ` Կ-ԲՕ-000455, տրված 26.05.2025թ. Գովազդի թույլտվություն N ԲՄԳ-00055 Տրվ. 29.09.2025 
Շվեյցարիայի Համադաշնության նորանշանակ դեսպանը այցելել է «Արաբկիր» բժշկական համալիրի
25 September
Սեպտեմբերի 25-ին «Արաբկիր» բժշկական համալիրի գիտական ղեկավար Արա Բաբլոյանն ընդունել է Հայաստանի Հանրապետությունում Շվեյցարիայի Համադաշնության նորանշանակ արտակարգ և լիազոր դեսպան Անդրեա Բարբարա Բաումանին։ «Արաբկիր» բժշկական համալիրի և Շվեյցարիայի միջև համագործակցությունն ունի տասնամյակների պատմություն: 1988 թվականի երկրաշարժի օրերին շվեյցարացի բժիշկներ Ժան Պիեռ Բեռնարը և Էռնեստ Լոյմանը առաջիններից էին, որ ժամանեցին աղետի գոտի և իրենց մասնագիտական փորձն ու հմտությունները ծառայեցրին հայ ժողովրդին: Համագործակցությունը կրեց շարունակական բնույթ և կյանքի կոչվեցին հայ-շվեյցարական ավելի քան 30 ծրագրեր: 31-րդը «Բուժքույրերի և թերապիստների գերազանցության կենտրոնի» ստեղծումն էր: Այսօրվա հանդիպմանը ներկա էին նաև «Արաբկիր» բժշկական համալիրի շվեյցարացի գործընկերները` «Բուժքույրերի և թերապիստների գերազանցության կենտրոնի» հոգաբարձուների խորհրդի անդամ Պիեռետ Շենեվարը և վերականգնողական ծառայությունների կազմակերպման փորձագետ Մանուել Սալազարը: Քննարկվեցին «Բուժքույրերի և թերապիստների գերազանցության հայ-շվեյցարական կենտրոնի» զարգացմանն առնչվող հարցեր: Կենտրոնի նպատակն է Հայաստանում բարձրացնել բուժքույրերի և թերապիստների (ֆիզիոթերապիստներ, էրգոթերապիստներ, լոգոպեդներ, հոգեբաններ և այլն) աշխատանքի արդյունավետությունը, նպաստել նրանց մասնագիտական կայացմանը և շարունակական զարգացմանը:Այսօր արդեն` հանդիպման ընթացքում, կողմերը, արժևորելով անցած ճանապարհը, հույս հայտնեցին, որ ամուր հողի վրա ստեղծված համագործակցությունը կրելու է շարունակական բնույթ և տալու է իր դրական պտուղները։
Ավելի քան 30 տարվա համագործակցությունը շարունակվում է
23 September
Օրերս «Արաբկիր» բժշկական համալիրում հյուրընկալվել են Ֆրանսիայի Նիս քաղաքի պատվիրակության անդամները` վերահաստատելով ավելի քան 30 տարվա համագործակցության շարունակականությունը: Հանդիպումն ունի բազմակողմ նշանակություն. այն նպաստում է «Արաբկիր» բժշկական համալիրի մասնագետների շարունակական զարգացմանը և բժշկական ծառայությունների որակի բարելավմանը: Այն նաև խթանում է ֆրանկոֆոնիայի ծրագրի աջակցմանը մեր երկրում։Համագործակցության ծրագիրը հնարավորություն է տալիս սերտ կապ հաստատելու Հայաստանի հետ և գործուն քայլեր ձեռնարկելու մեր երկրի առողջապահական ոլորտի առաջխաղացման, զարգացման ուղղությամբ: Պատվիրակության անդամները հանդիպել են «Արաբկիր» բժշկական համալիրի ֆրանսախոս մոտ հիսուն աշխատակիցներին: Հանդիպումների ընթացքում կողմերը քննարկում են համագործակցության հնարավոր նոր ուղղություններն ու ծրագրերը։
Երբևէ չեմ կանգնել և չեմ քայլել․ ՀՀ-ում սպինալ մկանային ատրոֆիայի բուժումը հասանելի չէ
17 September
Հայաստանում ամեն տարի 3-4 նորածին է ծնվում սպինալ մկանային ատրոֆիայի ամենածանր տեսակով, ու թեպետ աշխարհում բուժումը կա, սակայն մեր երկրում ոչ միայն պետպատվերով հասանելի չէ, այլև դեղորայքը գրանցված չէ։ 24-ամյա Անուշ Գևորգյանը շատ է սիրում նկարել, բայց արդեն շուրջ երկու տարի է՝ չի կարողանում, քանի որ վրձինը ձեռքում բռնելը նրա համար շատ դժվար է։ Այսօր Հայաստանում ողնուղեղային կամ սպինալ մկանային ատրոֆիայի ախտորոշումով շուրջ 12-15 պացիենտներ կան, նրանցից մեկն էլ Անուշն է։Ասում է՝ թեպետ փոքր տարիքում ակտիվ երեխա է եղել, բայց երբևէ չի քայլել, նույնիսկ չի էլ կանգնել։ Անուշը 1,5 տարեկան էր, երբ մայրը նկատեց՝ աղջիկն իր ֆիզիկական զարգացմամբ տարեկիցներից տարբերվում է։ Երկար հետազոտություններից հետո պարզվեց ախտորոշումը՝ սպինալ մկանային ատրոֆիա, որը հազվադեպ գենետիկ հիվանդություն է (Անուշն իրենից փոքր 2 քույրեր ունի, յուրաքանչյուր հղիության ժամանակ նմուշառում է արվել, որը տարվել է Մոսկվա՝ գենետիկ հետազոտության՝ համոզվելու, որ երեխան առողջ է)։ «Սպիտակուցի դեֆիցիտի արդյունքում օրգանիզմն աստիճանաբար դառնում է անշարժ։ Այն ժամանակ որևէ բուժման տարբերակ չկար։ Պացիենտների թիվը քիչ էր աշխարհում, դեղագործական ընկերությունները հետաքրքրված չէին խնդրին լուծում գտնելու հարցում»,- բացատրում է Անուշը։ 2016 թվականին աշխարհում ստեղծվեց առաջին դեղամիջոցը, որը ներարկվող տարբերակով էր։ 2020թ․ արդեն ստեղծվեց նաև մեկ այլ դեղ՝ խմելու համար։ Անուշն ասում է՝ ինչպես շաքարային դիաբետ ունեցողները պետք է ամեն օր ինսուլին ընդունեն, այնպես էլ ողնուղեղային մկանային ատրոֆիայով բուժառուներն ամեն օր պետք է դեղորայք ընդունեն, որ օրգանիզմում բավարար քանակի սպիտակուցներ արտադրվեն, ու գոնե հիվանդության ընթացքը դադարի կամ որոշ ֆունկցիաներ վերականգնվեն։ Անուշը երբևէ իր հիվանդության համար դեղորայք չէր ստացել, 6 ամիս առաջ ստիպված եղավ դրամահավաք կազմակերպել, քանի որ վիճակն արդեն չափազանց վատ էր։ «Sputnik Արմենիան» լուսաբանել է «Սպինալ մկանային ատրոֆիայի նորարարությունները և գենետիկական թերապիայի կարևորությունը» թեմայով մամուլի ասուլիսը։Նյութն` ամբողջությամբ:
Հայաստանն ունի դիակային դոնորության բոլոր ռեսուրսները
24 August
Օրգանների փոխպատվաստումը համարվում է ժամանակակից բժշկության ամենամեծ նվաճումներից մեկը: Այն հնարավորություն է տալիս մարդկանց վերադառնալ լիարժեք կյանքին։ Հայաստանում օրգանների և հյուսվածքների փոխպատվաստման որոշ վիրահատություններ կատարվում են, բայց դիակային դոնորությունն այստեղ դեռևս չի գործում: Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների՝ աշխարհում տարեկան կատարվում է հարյուր հազարից ավելի փոխպատվաստում, որոնց զգալի մասը՝ դիակային դոնորների միջոցով։ Մենք ունենք դիակային դոնորության բոլոր ռեսուրսները։ «Միայն կամք է պետք», - ասում է Բաբլոյանը։ Մանրամասները` տեսանյութում: