Poghos Geyikyan

21 June

Թոքաբորբի վերաբերյալ հանրային իրազեկվածության բարձրացման նպատակով «Արաբկիր» բժշկական համալիրի թոքաբանական-մանկաբուժական բաժանմունքի ղեկավար Գևորգ Բոյաջյանը պատասխանում է ծնողներին հուզող տարածված հարցերին. Արդյոք թոքաբորբը միայն ձմռանն է հանդիպում։Ո՜չ, ամռանն էլ կարող են հանդիպել թոքաբորբի ծանր դեպքեր, հաճախ նույնիսկ ավելի ծանր, քան ձմռանը: Թոքաբորբով երեխաները միշտ ջերմո՞ւմ են:Հիվանդության հիմնական նշաններից է երեք օր և ավելի տևող բարձր ջերմությունը: 97%-ի դեպքում նկատվում է մարմնի ջերմության բարձրացում: 37.2 ջերմությունը մարդիկ անվանում են իբրև թոքաբորբի ջերմաստիճան, բայց դա սխալ մոտեցում է:Հիվանդությունը տանը բուժելու պարագայում արդյոք չի նվազում բուժման արդյունավետությունը: Միջազգային պրակտիկայում ընդունված է, որ շատ երեխաներ (եթե չունեն վտանգի նշաններ) թոքաբորբի դեմ բուժումը ստանում են նաև տան պայմաններում: Պատվաստումը ապահովու՞մ է լիարժեք պաշտպանություն հիվանդության դեմ:Պնևմակոկային պատվաստումը զգալիորեն նվազեցնում է հիվանդության զարգացման հավանականությունը և մեղմացնում է ընթացքը, եթե երեխան հիվանդանա: Թոքաբորբը արդոք վարակիչ հիվանդություն է: Հիվանդության վարակելիությունը շատ ցածր է։ Հիվանդությունից պաշտպանվելու համար բժիշկ Բոյաջյանը հորդորում է հետևել առողջ ապրելակերպի կանոններին, ստանալ համապատասխան պատվաստումը, ընտրել ճիշտ հագուստ երեխայի համար` խուսափելով գերտաքացումից, հետևել սննդին և խուսափել ծխախոտի օգտագործումից երեխայի ներկայությամբ: Ծուխը վնասում է երեխայի շնչուղիները, իսկ վնասված շնչուղին ավելի շուտ կարող է վերցնել ինֆեկցիաները:

2025 թվականի հոկտեմբերի 19-25-ը Ավստրիայի Զալցբուրգ քաղաքում կայացել է մանկական ռադիոլոգիային նվիրված միջազգային սեմինար, որն անցկացվում է յուրաքանչյուր չորս տարին մեկ անգամ։ «Արաբկիր» բժշկական համալիրի ճառագայթային ախտորոշիչ ծառայության ղեկավար Մարինե Գրիգորյանը և ռադիոլոգ Անի Սարգսյանը միջազգային մասնագիտական հանրությանը ներկայացրել են իրենց աշխատանքային գործունեության մեջ հանդիպած բնածին արատների հետ կապված պաթոլոգիաների մասին, որոնք աշխարհում հանդիպում են խիստ հազվադեպ՝ միլիոններից մեկ մարդու մոտ:«Արաբկիր» ԲՀ մասնագիտական թիմը ներկայացրել է իր վերլուծությունները և փորձը նմանատիպ դեպքերի ախտորոշման ու բուժման ընթացքի վերաբերյալ։ Ճառագայթային ախտորոշիչ ծառայության ղեկավար Մարինե Գրիգորյանը սեմինարի ընթացքում արժանացել է մասնագիտական գերազանցության սերտիֆիկատի։«Սա թիմային աշխատանքի արդյունք է,- նշում է Մարինե Գրիգորյանը,-թիմի աջակցությունն ու քաջալերումը մեծ դեր ունեն յուրաքանչյուրի մասնագիտական աճի և կայացման գործում։ Այս հաջողությունը ևս մեկ անգամ ապացուցում է, որ չպետք է կանգ առնել և բավարարվել եղած հաջողությամբ․ անհրաժեշտ է անընդմեջ սովորել, կատարելագործվել և բաց չթողնել նոր գիտելիքներ ձեռք բերելու հնարավորությունը, որը ծառայելու է երեխաների առողջության պահպանմանը»։Միջազգային հարթակներում արձանագրած հաջողությունները վկայում են, որ Հայաստանում մանկական բժշկությունը զարգանում է համաշխարհային գիտական չափանիշներին համընթաց։

130 տարի առաջ հենց այս օրը` նոյեմբերի 8-ին գերմանացի գիտնականը հայտնաբերեց ռենտգենյան ճառագայթները: Իսկ 2012-ին միջազգային մի շարք կազմակերպությունների նախաձեռնությամբ նոյեմբերի 8-ը հռչակվեց որպես Ռադիոլոգների միջազգային օր: Այս տոնը ևս մեկ հնարավորություն է շնորհակալություն հայտնելու այն մասնագետներին, ովքեր ամեն օր իրենց գիտելիքներով, պատասխանատվությամբ, փորձով ու նվիրումով կատարում են ճշգրիտ ախտորոշում։Շնորհավորում ենք մասնագիտական տոնի առթիվ՝ մաղթելով նոր գիտական և մասնագիտական նվաճումներ։

«Արաբկիր» բժշկական համալիրի հրավերով Հայաստանում են Մեծ Բրիտանիայից ժամանած բժիշկներ՝ պրոֆեսոր, տրանսպլանտ վիրաբույժ Նիզամ Մամուդը և անեսթեզիոլոգ-ինտենսիվ թերապիայի մասնագետ Բենջամին Այվորին, ով Միացյալ Թագավորության օրգանների փոխպատվաստման ազգային կրթական համակարգի ղեկավարն է։Ուղեղային մահվան ախտորոշման ընթացակարգը, ուսուցման մոդելները և ծրագրի կազմակերպական կողմերը քննարկելու համար «Արաբկիր» ԲՀ-ում կայացավ հանդիպում բրիտանացի և հայ առաջատար մասնագետների միջև: Ս. թ. նոյեմբերի 4-ին Մեծ Բրիտանիայից ժամանած մասնագետները կհանդիպեն ՀՀ առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանի հետ։ Առողջապահության նախարարությանը կից ստեղծվել են աշխատանքային երկու խմբեր, որոնք զբաղված են ուղեղային մահվան ախտորոշման և մահացած մարդկանց օրգանների ու հյուսվածքների փոխպատվաստման հարցերով։ Մեծ Բրիտանիայի մասնագետները աշխատելու են ՀՀ մասնագետների հետ, որպեսզի աջակցեն մշակել ուղեղային մահվան ախտորոշման և մահացած մարդկանց օրգանների ու հյուսվածքների փոխպատվաստման նոր համակարգի մշակումը և ներդրումը։ Այցի շրջանակում նոյեմբերի 6-ին «Արաբկիր» բժշկական համալիրում կքննարկվեն օրգանների փոխպատվաստմանն առնչվող հարցեր:

Narine is a heroic child, who, thanks to the state program of the Ministry of Health of the Republic of Armenia, the fundraising efforts of the Health Fund for Children of Armenia, and the dedication of a remarkable medical team, has overcome serious health challenges and is now smiling wholeheartedly, step by step returning to normal life. At just eight years old, Narine was diagnosed with a malignant liver tumor (hepatoblastoma) affecting both the right and left lobes of her liver. The large tumor involved the right and partially the left lobes of the liver. While receiving preoperative chemotherapy, on July 6, 2025, Narine developed severe pneumonia and myocarditis and was transferred to the Arabkir Medical Center, where she was treated for 15 days in the Resuscitation and Intensive Care Unit. To determine the next steps in her treatment, the professional team of the Arabkir Medical Center conducted comprehensive examinations. The findings were discussed with Belarusian transplant surgeons and leading Japanese specialists. Following these consultations, it was decided that an urgent liver transplant would be necessary to save the child’s life. Narine’s father volunteered to be the donor. At the same time, specialists considered the possibility of performing an extended liver resection, a technically challenging operation since the tumor had invaded the right lobe and several segments of the left. Though difficult, this option was preferable because it would allow Narine to keep part of her own liver. The medical team at the Arabkir Medical Center, together with colleagues from Minsk, Belarus, prepared for both scenarios simultaneously — either a transplant or an extended resection.On September 28, 2025, surgery was performed. The team successfully carried out an extended hemihepatectomy, preserving about 30% of Narine’s own liver, while her father waited in an adjacent operating room, ready to proceed with a transplant if necessary. The tumor was completely removed, and Narine was able to retain her own liver.According to international colleagues, performing such an operation is far more complex than a standard transplant. Although the surgery was successful, Narine developed acute liver failure in the early postoperative period due to the small size of the remaining organ and tissue swelling. The doctors at Arabkir Medical Center faced serious challenges but skillfully organized intensive therapy that replaced liver function and brought the young patient safely out of danger. Today, with a bright smile and unshakable faith, Narine believes she will soon return home and fulfill her cherished dreams. Her story is yet another testament to the dedication and heroism of the Arabkir Medical Center’s professional team. During her stay at the hospital, Narine even drew a touching picture of the Arabkir Medical Center and the airplane that brought the Belarusian specialists who helped save her life.

Միշտ երիտասարդ ու եռանդուն մնալու համար մանկական վիրաբույժ, ուրոլոգ, պետական գործիչ, բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Արա Բաբլոյանն անցած 30 տարիների ընթացքում իր յուրահատուկ բանաձևն է մշակել՝ ստեղծել, բուժել, կազմակերպել և սովորեցնել առանց դադարի, բարյացակամորեն վերաբերել բուժառուին և երկրի համար անել հնարավորի առավելագույնը՝ առանց որևէ ակնկալիքի։ Հայաստանի Հանրային Ռադիոյի «Երկրորդ շնչառություն» հաղորդաշարի հյուրը «Արաբկիր» բժշկական համալիրի գիտական ղեկավար Արա Բաբլոյանն է: